Barbara Aalpol
Heeft je werkritme invloed op je productiviteit en creativiteit? Je zou denken van wel. Werken volgens een vast ritueel zorgt ervoor dat je daadwerkelijk aan de slag gaat, met de juiste focus en concentratie. Zou er ook zoiets bestaan als het ‘ideale werkritme’?
In het boek Daily Rituals: How Artists Work van Mason Currey hoopte ik het antwoord te vinden. Hierin zijn dagrituelen beschreven van beroemde kunstenaars, schrijvers en andere creatievelingen. In de Nederlandse versie zijn door Eva Hoeke ook de dagelijkse rituelen van onder andere auteur Harry Mulisch en de muzikant-kunstenaar Herman Brood opgetekend. Allemaal uiterst productieve mensen met heel uiteenlopende werkritmes. Interessant, maar is er ook een rode draad te ontdekken?
Ik besloot in te zoomen op werkschema’s van de componisten Ludwig van Beethoven en Wolfgang Amadeus Mozart. Het contrast was groot. Beethoven hakte een etmaal in nagenoeg drie gelijke delen: 8 uur slapen, 8 uur componeren, 8 uur bewegen en afspreken met sociale contacten. Mozart versnipperde zijn etmaal en had naast componeren nog vele andere activiteiten die hij uitvoerde. Hij had aan 5 uur slaap genoeg en besteedde ‘slechts’ 4 uur per dag aan componeren.
Je zou misschien de conclusie kunnen trekken dat Mozart minder productief was. Echter, niets is minder waar. Mozart componeerde honderden symfonieën en sonates, Beethoven daarentegen enkele tientallen. En dan te bedenken dat Mozart 30 productieve jaren in zijn leven had en Beethoven 50 jaar.
Zou Mozart dan het ideale werkritme hebben? Die conclusie lijkt me onjuist. Waarschijnlijk was er nauwelijks iets uit Beethovens pen gekomen als hij het werkschema van Mozart had aangehouden. Hij gedijde het best bij zijn 3 x 8 schema. Omgekeerde geldt waarschijnlijk hetzelfde voor Mozart. Dit drukke baasje zou gek geworden zijn als hij 8 uur achter elkaar zou moeten componeren. Beide genieën hadden hun eigen geniale werkritme gevonden.
Ik denk dat een ideaal werkritme ontstaat als er een goede balans is tussen enerzijds productieve tijd, waarin je focust en anderzijds tijd voor reflectie, creativiteit en het opdoen van inspiratie. Veelal zie je dat succesvolle mensen reflecteren en inspiratie opdoen tijdens lange wandelingen, zoals Beethoven. Kennelijk kan dat ook door juist de drukte op te zoeken. Mozart besteedde veel uren aan het geven van les en concerten, en aan allerlei – naar het schijnt uitzinnige – sociale activiteiten.
Maak gebruik van de tijd en kijk welk werkritme bij jou past. Hoeveel slaap heb je nodig, hoe lang kun je je concentreren en op welke momenten van de dag? Hoe ontspan jij tussen de taken door en na een werkdag? Zoek je de rust of de drukte op? Je bent misschien geen genie, maar ook jij kan een optimum vinden in creativiteit en productiviteit door op zoek te gaan naar je eigen ideale werkritme.
